menu☰

Uit de oude doos

Terug naar het begin

Uit PUUR nummer 10 2019

Pon Porsche Import viert dit jaar het feit dat Ben Pon senior zeventig jaar geleden ‘de alleen-vertegenwoordiging van Porsche-automobielen voor Holland alsook voor Nederlands Oost- en West-Indië’ binnensleepte bij Dr. Ing. h.c. F. Porsche AG. Pon werd daarmee de allereerste Porsche-importeur ter wereld. Om dit te vieren én om de recent overleden naamgever Ben Pon junior te eren, brengt Pon de 992 Carrera 4S ‘Ben Pon jr.’ op de markt. Het model is uitgevoerd in dezelfde kleurstelling als de eerste Porsche 356 Split Window die in Nederland werd geïmporteerd. PUUR reed met het bijzondere exemplaar van de jarige importeur. 


Tekst Rein de Ruiter Fotografie Joost Franken
Met medewerking van Porsche Classic Center Gelderland 
en Gijs van Dijk


Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: nee, dit is niet de 356 Split Window met chassisnummer 5070 die Pon Porsche Import als allereerste auto op Nederlands kenteken zette. Maar het is wel een exacte kopie van het origineel met de hebberig makende exterieurkleur Fischsilber grau 505A en een blauw interieur. 
Pon’s Automobielhandel startte in 1947 met de import van Volkswagens. De activiteiten van Ben Pon senior waren een schot in de roos in een land dat opkrabbelde uit een oorlogstijd en waar de vraag naar betrouwbare auto’s als de Volkswagen Kever in rap tempo toenam. Ondernemer Pon was er als de kippen bij om de import voor Porsche in Nederland te halen nadat hij in 1946 Ferdinand Porsche in het Oostenrijkse Gmünd had bezocht. Daar werd op dat moment hard gewerkt aan de realisatie van de eerste sportwagen van dat merk. De allereerste 356 was in juni 1948 klaar. Pon bestelde een demonstratie exemplaar en kreeg de alleenvertegenwoordiging voor het jonge sportwagenmerk, op basis van maar vijftig auto’s per jaar. In 1949 was Pon de eerste officiële Porsche importeur ter wereld. Het duurde nog tot 8 augustus 1950 voordat de allereerste 356 in Nederland arriveerde, een coupé in Fischsilber grau met chassisnummer 5070 en motornummer P356/0168. 

Occasion
Het werd Ben Pon senior door de overheid bepaald niet makkelijk gemaakt om Porsches vanuit het ‘foute’ Duitsland en Oostenrijk te importeren. Ondanks de importbeperkingen verkocht de importeur vanaf 8 augustus 1950 zeven Porsches; op 14 november 1950 nummer twee en drie, ook dit waren coupés. Over het derde exemplaar is meer bekend. Dit was een coupe in de kleur Adriana blauw en de eigenaar was 
C.J. Pon, een broer van Ben Pon senior. Deze Pon telg had een bakkerijgrondstoffen groothandel en een vet -en boterfabriek in Amersfoort. C.J. Pon heeft niet lang van zijn Porsche genoten; op 10 februari 1951 bood hij zijn Porsche te koop aan middels een advertentie in dagblad ‘Trouw’. Het was de eerste 356 die als occasion werd aangeboden.
Nog twee exemplaren werden op 25 november geleverd en de laatste twee, waaronder een zwarte cabriolet met rood lederen bekleding, werden op 27 december 1950 in Amersfoort afgeleverd. Het aantal verkochte 3356’s liep in de loop der jaren weliswaar op, maar een volumemodel is de 356 natuurlijk nooit geworden. Daarvoor was de luchtgekoelde sportwagen auto te exclusief en de prijs van zo’n 14.000 Nederlandse guldens te hoog. Dat is overigens een schijntje in vergelijking met de huidige prijzen waarvoor een vergelijkbaar model van eigenaar wisselt. Op recente veilingen brachten Split Windows tussen de acht ton en 1,1 miljoen euro op!
645 exemplaren

Uiteindelijk heeft Pon’s Automobielhandel zo’n duizend 356’s naar Nederland gehaald, waarvan 35 procent door handelaar Pon weer werd verscheept voor de export. In totaal zijn 645 exemplaren van het model met de viercilinder boxermotor op Nederlands kenteken gezet: 499 coupé’s en 146 cabrio’s. Porsche bouwde tussen 1948 en 1966 in totaal 76.303 exemplaren van de 356. Voor Pon was 1964 een uitschieter wat verkoop betreft. De importeur zette dat jaar 111 modellen op kenteken. In mei 1966 verkocht de importeur nog tien 356 SC’s, een unicum omdat de laatste exemplaren al in mei 1965 van de band waren gelopen ten faveure van de nieuwe 911. Maar Porsche zette de lopende band op verzoek van de Nederlandse politie nog even aan. De tien auto’s gingen rechtstreeks naar Driebergen om daar door de snelwegpolitie te worden ingezet want voor de grootste fleetowner ter wereld maakte Porsche graag een uitzondering. 
De meeste exemplaren van de 356 zijn verkocht door dealer Autopon aan de Overtoom in Amsterdam. De familie Poll in Hilversum volgde op de voet. Het bedrijf in de achtertuin van de importeur zette zelfs meer auto’s af dan de nummer drie in het rijtje, N.V. Automobielmaatschappij Wittebrug in Den Haag. Dat ondanks het feit dat deze dealer alle veertig politie-Porsches 356 Cabriolet leverde. Dealer Pon in Amersfoort leverde door de jaren heen maar dertien auto’s uit, wat bar weinig is voor een bedrijf dat zo zwaar aan de importeur was gelieerd. 

Verjaardagsversie
Uiteraard wilde Pon Porsche Import dit jaar het 70-jarig bestaan van de firma niet zo maar voorbij laten gaan. Net zoals dat in een aantal voorgaande kroonjaren gebruikelijk was geweest, moest er ook dit jaar een bijzondere verjaardagsversie komen van de 911. Besloten werd om een aantal exemplaren te laten bouwen in exact dezelfde kleurconfiguratie als de allereerste 356 Split Window die Pon op 20 januari 1950 had uitgeleverd aan garage Groot Toerisme in Eindhoven. Dat was een van de twaalf dealers die Porsche dat jaar vertegenwoordigden en min of meer de voorloper van het huidige Porsche Centrum Eindhoven. In tegenstelling tot het jubileummodel van de 992 dat door zijn sportveren hangt van de opties, was de auto slechts voorzien van een extra: een Hirschman antenne. Groot Toerisme verkocht de 356 naar verluidt aan de welbekende (race)familie Hezemans die de auto voorzag van het Brabantse provinciale kenteken N-12540. Waar de allereerste originele Nederlandse 356 is gebleven, is onbekend. “De auto zal zoals zoveel Porsches uit die jaren wel zijn verschroot,” denkt 356-deskundige Gijs van Dijk, auteur van het boek ‘De Porsche 356 in Nederland’.
Over wat nou precies de allereerste 356 in Nederland is geweest, bestonden door de jaren heen wat onduidelijkheden. Lang werd gedacht dat het eerste Nederlandse exemplaar was uitgevoerd in Maroon rot met een grijs interieur; de administratie van Pon uit die dagen is niet sluitend; slechts een handgeschreven notitie geeft aan dat de eerste auto in Maroon zou zijn geleverd. Toen Mark Wegh van Porsche Classic Center Gelderland hoorde dat de jarige importeur een 992 wilde bouwen in Fischsilber grau, dook hij eens in de materie. “Binnen een half uur wist ik al dat de allereerste Porsche in Nederland weldegelijk in Fischsilber grau is afgeleverd. Ik heb de Kardex , de steekkaart uit de fabriek met de wagengegevens die Porsche tot 1969 gebruikte, en een bevestiging van carrosseriebouwer Reutter als bewijs.”

Toeval
Toeval bestaat niet. Uitgerekend in de tijd dat Wegh hoorde dat de importeur in samenwerking met Porsche Exclusive Manufaktur twintig bijzondere versies van de 992 Carrera 4S wilde laten maken in Fischsilber grau, kreeg hij via zijn uitgebreide netwerk een vroege 356 Split Window aangeboden in exact dezelfde kleurcombinatie. “Als je ‘m zoekt, dan vind je ‘m niet. Zo’n 356 is een naald in een hooiberg. En nu kwam deze auto zomaar op mijn pad. Hij was ooit geleverd aan een Italiaanse verzamelaar die ‘m ooit heeft laten restaureren. Daarna is hij terecht gekomen bij een Duitse verzamelaar. Daar heb ik ‘m weer gekocht.”
De bejaarde Porsche verwisselde snel weer van eigenaar: Pon Porsche Import sloeg toe. De auto gaat deel uitmaken van de kleine maar fijne verzameling auto’s van de importeur. Wegh: “We hoefden de 1.3-liter boxermotor alleen maar lopend te maken; hij had lang stil gestaan. Ook hebben we de niet originele white wall tires verwijderd en de auto voorzien van het provinciale kenteken dat de originele Pon-auto in 1950 droeg. Het resultaat is pure porno op wielen, wat mij betreft.” De 356 in Fischsilber grau maakte 30 september jongstleden zijn opwachting bij het jubileumfeest in Museum Voorlinden, onder toeziend oog van hotemetoten als Wolfgang Porsche en Detlev von Platen, verantwoordelijk voor sales en marketing bij Porsche AG.
De klassieke 356 oogde zeer petieterig en fragile naast de kollosale 992 Carrera 4S Coupé in dezelfde kleur. Een van de gasten besloot ter plekke om het actiemodel te bestellen, zonder zelfs met zijn ogen te knipperen. “Maar als ik kon, kocht ik die 356 er graag bij.” Helaas: vooralsnog is de auto niet te koop. Maar importeur Pon is en blijft natuurlijk wel een handelshuis.