Elektrische Zero P1 is eindelijk daar én goed

Licht verteerbaar

 
[Tekst: Aart van der Haagen
Fotografie: Joost Franken]
 
Vier jaar na de start van hun gezamenlijke project brengen René Zandijk en Roy van Lier eindelijk hun Zero P1 in stelling. Ergens niet ongunstig, want ondertussen groeide onder Porsche-puristen de acceptatie van elektrische aandrijving, een onderwerp dat altijd zwaar op de maag lag. De fluisterstille 911 van deze twee geduldige ondernemers blijkt juist licht verteerbaar en is daarmee het wachten waard geweest.
 
De maatschappij verandert en zelfbenoemde echte kerels zien dat met lede ogen aan. Ze prediken ‘elektrisch rijden doe je op de kermis’ en mikken nog graag een paar extra hamburgers op de barbecue. Nou staan raszuivere carnivoren inderdaad met lege handen zodra vegetarische producten het vlees echt gaan verdringen, maar bij de Zero P1 ligt het allemaal ietsje makkelijker. We vallen maar meteen met de deur in huis: na een enerverende testrit blijft er een gevoel van opluchting hangen. Nee, opwinding. Waar we vreesden voor een zwaar loeder dat in elke bocht zijn massatraagheid zou doordrukken constateren we tot onze vreugde dat hij het kwikzilverige karakter van een klassieker 911 evenaart. Wat heet, hij hoekt zelfs lekkerder. Hoe kan dat? Waar ligt het punt waarop de Zero P1 onze vooroordelen heeft verlaten? Vormt de absentie van de opzwepende boxerroffel dan geen schrijnend gemis?
 
Wat anders verzinnen
 
Half werk hebben de heren niet geleverd, dat staat als een paal boven water. Van Roy van Lier, bejubeld als restaurateur, verwacht je niet anders. René Zandijk, een Porsche-gekke elektrotechnicus die we in het najaar van 2019 voor het eerst spraken, konden we toen amper op zijn merites beoordelen. Nu wel, vier jaar nadat hij de eerste schreden zette in het kader van wat hij noemt: ‘Laten we eens wat anders verzinnen.’ Daarmee doelt hij op de periode waarin hij de ene na de andere klassieke 911 uit de Verenigde Staten haalde en onder handen nam. “Als je er zoveel verbouwd en gerestaureerd hebt, wordt het meer van hetzelfde. Vanuit mijn opleiding ligt mijn interesse in elektrotechniek en ik dacht nog weleens terug aan die keer dat ik, een jaar of dertig geleden, een elektrisch aangedreven Harley mocht uitproberen. Een waardeloos ding met een ouderwetse tractiebatterij, maar ik vond het wel grappig. Vandaag de dag staat de techniek op een heel ander punt en worstel je niet meer met loodzware en ruimtevretende accupakketten. Nu kon het, mijn twee passies combineren, naast het feit dat ik er zoals vele jongetjes vroeger als kind al van droomde om autofabrikant te worden.” Zelfs dat laatste is gelukt. Doe je een kentekencheck bij de RDW, dan vermeldt de website niet ‘Porsche’ en ‘911’ bij respectievelijk merk en type, maar ‘Zero’ en ‘P1’. Goed voor de trots van de twee ondernemers, die een eigen logo lieten ontwerpen.
 
Continu volgas
 
Voordat we de inhoudelijke kant van de zaak onder de loep nemen zien we graag een prangende vraag beantwoord: hoe levensvatbaar is een Carrera 3.2 zonder zijn belangrijkste orgaan? Wie zit er op een geëlektrificeerde Porsche uit het luchtgekoelde tijdperk te wachten? Naast de doelgroep van ondernemers die maatschappelijk verantwoord denken redeneert Zandijk vanuit zichzelf. “Ik begon me steeds meer te ergeren aan al die smerige vettigheid en aan het allesoverheersende idee dat je omzichtig met zo’n oudje moet omspringen, terwijl er zich om de zoveel tijd toch weer revisiewerkzaamheden zullen aandienen. In de Zero P1 ga ik daar anders mee om. Gooien en smijten voelt ineens niet bezwaarlijk meer. Je kunt er continu volgas mee gaan zonder sores, zonder dat je de motor rustig hoeft te laten opwarmen. Bam, meteen knallen. Ja, je moet wel een abonnement hebben bij de bandenboer als je zo tekeergaat. Laatst was ik ergens donuts aan het draaien en zag ik naderhand de klodders kauwgom aan de achterbumper en in de wielkasten geplakt zitten.”
 
Terug naar tekentafel
 
Het kan niet anders of zelfs de meest verstokte benzinesnuivers onder ons schuiven nu onrustig op het puntje van hun stoel op en neer. De cijfers liegen er inderdaad niet om: 400 pk en een koppelpiek van 500 Nm. “Met een paar elektronische ingrepen haal je er moeiteloos meer uit, maar dan sloop je de boel,” waarschuwt Zandijk. “Deze auto’s zijn natuurlijk nooit ontworpen voor zulke oerkrachten. We moesten al van alles modificeren, want de eerste keer dat we echt serieus gingen testen braken de aandrijfassen als luciferhoutjes af. Eerst wokkelen, toen ‘pats!’ Het maximale koppel kwam veel te vroeg in en het vermogen viel totaal niet onder controle te houden. Voor ons het moment om terug naar de tekentafel te gaan en zowel elektronisch als mechanisch met een schone lei te beginnen. We moesten bijvoorbeeld een veel sterker sperdifferentieel laten maken.” Over een toerenbegrenzen bij 16.000 tpm hoeft niemand zich te beklagen. “Een topsnelheid van meer dan 200 kilometer per uur lijkt ons meer dan voldoende en dan blijf je mooi binnen de mechanische en thermische limieten. Als het amperage in de batterijen teveel onder druk staat, resulteert dat in een verhoogde slijtage. Trouwens, bij zulke snelheden neemt de actieradius hard af en dat gaat je gauw tegenstaan.”
 
Goed nieuws
 
Voor zijn reikwijdte, circa 400 kilometer onder normale omstandigheden, hoeft de Zero P1 met zijn 70-kWh accupakket zich allerminst te schamen. “In theorie past er een accupakket van 85 kWh aan boord, maar het vergt buitenproportioneel veel aanpassingen om dat in de carrosserie onder te brengen. Je wilt niet de complete auto demonteren. Nu al moeten we wat zaken modificeren, zoals de tanksupport voorin. Het belangrijkste was daar een vierkantere vorm te bereiken, die het makkelijker maakt om het batterijpakket te huisvesten.” Dat soupeert de bagageruimte geheel op, maar het bevindt zich wel in een keurige aluminium box, net als achterin de watergekoelde aandrijftechniek en een aanvullende serie accu’s.” Zandijk verkondigt goed nieuws: samen met zijn partners wist hij een vrijwel volmaakte gewichtsverdeling van 48/52 te bereiken én het totale gewicht te beperken tot 1400 kg, een toename van slechts 90 kg ten opzichte van de rijklare massa die een benzinegestookte Carrera 3.2 laat noteren. Die versie fungeert altijd als vertrekpunt. “Hij biedt meer inbouwruimte dan zijn opvolger, de 964. Daarnaast wilden we zo modern mogelijke rijeigenschappen.”
 
Bijt zich vast
 
Qua aandrijflijn volgt de Zero P1 diep in de basis de principes van de bekende EV-marktleider uit de Verenigde Staten, maar dan met een grotendeels eigen invulling. “We hebben enige alternatieven onderzocht, waaronder een minder krachtige variant met een versnellingsbak. Die zou echter de prestaties die je van een sportwagen verwacht niet waarmaken, bovendien ga je in een auto met een fluisterstille motor het gegier van de transmissie als storend ervaren.” Het beproefde Carrera 3.2-onderstel blijft in globale zin standaard, al krijgt het wel stuggere torsieveren, Koni-schokdempers en op maat gemaakte Tarox-remmen met 330-mm schijven aangemeten. Vanwege het gewicht in de neus behoort snelheidsafhankelijke elektrische stuurbekrachtiging tot de standaardvoorzieningen. Kom echter niet vragen om traction control. “Dan zou je ABS moeten inbouwen; nogal een gecompliceerd verhaal. De Zero P1 is juist lekker oldskool en trouwens: op droog asfalt biedt hij een waanzinnige tractie. Dan bijt hij zich echt vast in het wegdek.”
 
Maatwerk
 
Met deze mate van professionaliteit staat de Zero P1 mijlenver af van de hobbyprojecten waarin ‘even’ een elektrische aandrijflijn in een klassieker ‘geplempt’ wordt, wat mede verklaart waarom de ontwikkeling vier jaar bestreek. “Corona speelde ook mee,” zegt Zandijk. “Overal ontstonden tekorten aan onderdelen, zoals chips. Nu eenmaal de eerste auto gereed is en aan al onze eisen voldoet kunnen we opdrachten van klanten gaan aannemen. Het betreft altijd maatwerk, met een door Roy van Lier te restaureren Carrera 3.2 als uitgangspunt. In totaal zal het ombouwproces zo’n zes tot acht maanden in beslag nemen, afhankelijk van de wensen. De klant bepaalt de afwerking van het ex- en interieur. Backdating, een bodykit, kevlar bumpers en een ducktail-achterklep zoals wij die naar eigen smaak hebben ontworpen, gevlochten Spinneybeck-leder in de cabine, wel of geen achterbank, verzin het maar. Vanwege het krachtenspel dat optreedt gaan we liever niet met een Targa of Cabrio aan de slag, omdat de torsiestijfheid daar nu eenmaal op een lager niveau ligt.” Als richtprijs geeft Zandijk een bedrag vanaf 300.000 euro exclusief btw af, waarbij de jaarproductie tot enkele exemplaren beperkt zal blijven.
 
Doordachte elementen
 
Geen P, wel R, N en D. Die letters bepalen of de zaak zich in beweging zet en zo ja, in welke richting. Om schadelijke fouten te verijdelen moet je altijd eerst via neutraal als je tussen drive en reverse wilt switchen, één van die doordachte elementen waaraan je merkt dat het team achter de Zero P1 niets aan het toeval heeft overgelaten. In de rijstanden kruipt de auto zachtjes en bij het loslaten van het stroompedaal treedt heel harmonieus het regeneratieproces in werking, zonder dat je ontbijt meteen op het dashboard ligt. “Los van het feit dat de RDW een al te sterke mate van afremmen op de motor niet goedkeurt willen we de klanten ook niet confronteren met gevaarlijke situaties,” licht Zandijk toe. “Wanneer in de regen de achterwielen ineens enorm zouden inhouden, begint de auto onherroepelijk te spinnen.” Meer professionaliteit tekent zich af in het instrumentarium, dat met behoud van de klassieke stijl relevante symbolen presenteert. Geen weergave meer van benzineniveau en oliedruk, wel informatie over het energierestant in de accu’s, het voltage en het amperage. “Misschien vervangen we de centrale toerenteller op termijn nog door een informatiedisplay.”
 
Ziekmakend
 
Hoe een 911 Carrera 3.2 met een 400 pk en 500 Nm sterke elektromotor aanvoelt? Dat laat zich in één woord samenvatten: ziekmakend. Zeker de eerste keren dat je accelereert treedt er keiharde kortsluiting op in je hersenen, waarmee ze falen in de informatievoorziening richting je maag. Wat je ogen proberen te verwerken, dat houdt je lichaam sowieso niet bij. Ja, je kunt heel rustig en alleszins beheerst met de Zero P1 door het verkeer kabbelen, maar strek je je rechterbeen, dan slaat hij qua krachtsexplosie volledig op hol en dat dan echt vanaf de eerste tiende van een seconde. Gewend aan een progressieve vermogensopbouw zit je als piloot naar adem te snakken en omklemmen je vingers het stuur alsof ze zich vastklampen aan een iets te hoog muurtje waar je overheen wilt klimmen. Zeker, in een Porsche Taycan onderga je gelijksoortige versnellingen, maar in de smalle cabine van een klassieke 911 met een afstand van enkele decimeters tot de straat geeft het een krankzinnige sensatie.
 
Honderd meter voorsprong
 
Het verrassingseffect is het mooist. “Gewoon humor,” grijnst Zandijk. “Ik stond laatst naast een modern GTI’tje aan de verkeerslichten en reed die gasten helemaal zoek. Ze snapten er geen bal van. Zo’n oud ding?” Op de snelweg schuift een treuzelende vutter een baantje naar rechts op en terwijl hij nog maar amper zijn hielen gelicht heeft, staat de Zero P1 al op honderd meter voorsprong. Woesjjj, gewoon in één tel. Echt bizar. Toch ontpopt de grootste verrassing zich eigenlijk op een punt waarbij een leek niet zou stilstaan, maar een Porsche-fanaat wel: de wegligging. Niets, maar dan ook niets duidt op de aanwezigheid van een zwaar accupakket voorin en ja, de cijfers bewijzen het. Sterker nog, met net die extra tientallen kilo’s op de ideale plaats koerst de Zero P1 stabieler rechtuit en duikt hij fanatieker dan een Carrera 3.2 de bochten in, zonder hinderlijke massaverplaatsing. Verbijsterend, net als dat idiote acceleratievermogen, waarbij de naald van de toerenteller naar een lustopwekkende 14.000 tpm en zelfs er voorbij schiet. Laten we een petitie indienen om te voorkomen dat het instrument ooit plaatsmaakt voor een display… O ja, we hebben geen moment naar een roffelende luchtgekoelde boxer verlangd.
 
Meer informatie: www.zeroclassics.nl