Het  blauwe mysterie

Uit PUUR 10 2010

Plaats een paar van bijgaande foto’s op een Porsche-forum en er ontspint zich een levendige discussie over naam en nummer van de kleur. Eén ding weet je dan zeker: de kenners gaan vastlopen, want deze luchtgekoelde Carrera Targa 3.0 werd op verzoek van de eerste eigenaar in de unieke tint Firmlandblau metallic gespoten. Hoe meng je die bij een restauratie, zonder enige receptuur?

In de avondzon gloeit het zachtblauwe oppervlak met een zweempje groen onwaarschijnlijk mooi op, decent contrasterend met de rijkdom aan diepzwarte details die de 911 Carrera 3.0 zo kenmerken. Betoverend, deze aanblik. Je vermoedt een parelmoereffect, maar niets is minder waar: onder geen beding zou de spuiter de originele mix ruïneren met zo’n modernistische invloed. Diepgravend onderzoek verrichtte hij, tientallen staaltjes maakte hij, want ondanks het gebrek aan een recept diende alles te kloppen. We moeten het aannemen, omdat het niet te controleren valt, tenzij we de deurpanelen gaan demonteren. Er bestaat namelijk geen referentieauto, noch een 911, noch een andere Porsche. Weinig termen geven bij invoer in Google géén hit, maar Firmlandblau is er een van, al zal dat sinds de publicatie van dit magazine waarschijnlijk veranderen. Kleurnummer 331 stelt de connaisseurs voor raadselen, bezorgt hen hoofdbrekens. Tijd om het mysterie te ontrafelen. 

Er ligt een schrijven bij de auto, opgesteld door de Zwitserse eigenaar, die graag anoniem wil blijven. We noemen hem voor het gemak Robert Keller. Het vertelt een opmerkelijk verhaal rondom een 911 Carrera Targa 3.0 met chassisnummer 9117610353, in 1976 nieuw geleverd aan een Duitse Porsche-klant en dertien jaar later geïmporteerd in Italië. “In het najaar van 2012 belde een vriend mij vanaf zijn vakantieadres met de boodschap dat in Florence een 911 te koop stond. Reden genoeg voor mij om meteen actie te ondernemen en die kant op te reizen, ook al zat ik al een jaar of vijftien niet meer in de oldtimerscene en wist ik niet waar ik nou precies op moest letten. Zo kocht ik deze Targa in Indischrot puur op het oog. Na de invoer in Zwitserland, begin 2013, nam ik de body eens goed onder de loep en zag dat hij overgespoten was. In de motorruimte en de kofferbak stuitte ik op blauwe sporen en er bleek een plaatje met de kleurcode 331-9-3 aanwezig. Gek genoeg vond ik op internet en in Porsche-literatuur geen enkele informatie over dat nummer.”

Onbevredigd gevoel
Het zat Keller niet lekker. “Ik kon de kleur ook op zicht met geen mogelijkheid thuisbrengen. Minervablau - code 304, toegepast in 1977 - was het niet en Blaumetallic - code 334, gebruikt in 1972 en 1973 – ook niet. Samen met Geminiblau metallic - code 335, uit 1974 - kwamen deze het dichtst in de buurt, maar ook niet meer dan dat.” Op een Porsche-treffen in het Zwitserse Schinznach-Bad bestelde hij een geboortecertificaat, dat drie maanden op zich liet wachten en slechts de mededeling ‘special color (no information) 99’ deed. Met een onbevredigd gevoel belde de eigenaar met de historische divisie van het fabrieksmuseum in Stuttgart en verzocht om de kleur te laten uitpluizen op basis van het gegeven nummer, 331-9-3. Hij moest nog eens een kwartaal geduld oefenen, maar ontving toen een nieuwe geboorteakte met verhelderende informatie: de laktint stond nu omschreven als Firmlandblau metallic 331 (special paint). “Daaruit trokken het museum en ik de conclusie dat de eerste eigenaar zijn luchtgekoelde Porsche in een ‘Sonderfarbe’ besteld had, een optie die de fabriek aanbood.”

Tegen trend in
Keller ergerde zich aan de onvolkomenheden in het rode lakwerk. Na vier jaar rondrijden met de Porsche ondernam hij in 2017 actie en informeerde bij zijn vertrouwde monteur Harold van Erven in Lage Mierde naar een geschikt adres om het oppervlak te laten straktrekken. “Hij adviseerde mij PCC Autoschade in Asten, het bedrijf van Geert Verberne. Wat begon als een spuitklus van drie tot vijf maanden, mondde uit in een volledige restauratie die twee jaar duurde, met uitzondering van de in 2013 al gereviseerde motor. De lak viel niet meer te redden, daarom viel al gauw het besluit om de Porsche in het oorspronkelijke blauw terug te brengen. Als originaliteitsfreak wilde ik zo veel mogelijk onderdelen van de auto behouden en mochten wat mij betreft alleen versleten zaken vervangen worden, zoals rubbers. Verder ging de aftermarketradio eruit en kwam er een klassieke Blaupunkt Frankfurt voor in de plaats, passend bij het tijdperk van deze Carrera 3.0. Kijkend naar het geheel durf ik te stellen dat we de authenticiteit goed bewaakt hebben, tegen de trend van overrestaureren in. Daarnaast weet ik na het bezoeken van talloze klassiekerevenementen in Europa vrij zeker dat dit de enige ooit gebouwde 911 in Firmlandblau metallic moet zijn.”

Rigoureus
“Volgens het oorspronkelijke plan zoveel mogelijk origineel lakwerk bewaren, maar dat schoot niet op, gezien de slechte kwaliteit ervan,” vertelt Geert Verberne. “Aan de onderkant zat alles in de zwarte verf, maar het blauw kwam er overal tussendoor. Toen de eigenaar eenmaal besloten had dat de koets zijn originele kleur moest terugkrijgen, vielen we van het één in het ander. Het lukte niet om de inwendige delen van de auto fatsoenlijk schoon te krabben of het zou onbetaalbaar veel uren gaan vergen. Op een gegeven moment zaten we op een punt dat ik zei: ‘We kunnen er beter voor kiezen om alles te laten waterstralen’. Dan maar beter rigoureus, nu ondertussen de meeste onderdelen al gedemonteerd waren. Daar lag ook meteen een reden om alles op te frissen en waar mogelijk te vernieuwen; zaken als rubbers en bussen.” De Targa onderging ook een bakrevisie en werd verblijd met een laag bodyschutz, dreunmatten en een kabelboom van Kroon Wire Harnesses. 

Het verhaal rondom het Firmlandblau metallic intrigeerde Verberne mateloos. “Er viel mij iets op, namelijk dat de niet-zichtdelen volledig in de blauwe lak zaten, waar je normaliter alleen nevel aantreft. Verder waren de kitnaden op de bodem niet op de blanke plaat aangebracht, maar over de KTL heen. Dat alles duidt op specialistisch spuitwerk buiten de normale productielijn om. Wel door Porsche uitgevoerd, dat zeker, anders zou het niet op het geboortecertificaat staan. Wellicht hield een aparte werkplaats zich met dit soort opdrachten bezig?” Het beschikken over een kleurnummer gaf nog geen garantie dat PCC Autoschade een recept kon bemachtigen. “De fabriek, het museum, Porsches vaste lakkenpartner Glasurit, nergens bleek iemand in staat om me verder te helpen. Er zat weinig anders op dan de volle kleurlaag op de hoedenplank als uitgangspunt te nemen en zelf te gaan experimenteren.” Dus… een scan maken? “Nee, ik ben heel erg tegen die methode. Ten eerste vind ik dat geen vakwerk, ten tweede zoek je dan in het spectrum van bestaande recepten en kies je iets dat het meest in de buurt komt. Dit moest exact Firmlandblau metallic worden.”

Juiste spikkel
Het oog van de meester regeerde hier. “Ik zocht er lakstalen bij met de juiste spikkel, niet te fel en zonder parelmoereffect, want dat pasten fabrikanten in de jaren zeventig nog niet toe. Bij restauraties van oldtimers zie je dat vaak fout gaan. Bij het aanleggen van een receptuur kijk je altijd als eerste naar de metallicstructuur en ook naar de flop: het aanzicht onder schaduw. De kleur komt daarna pas, want die kun je altijd nog veranderen. Een beetje meer blauw of groen erbij, simpel gezegd.” Verberne spoot wel een stuk of 25 staaltjes en wachtte het eindresultaat af na opdroging, een proces dat hem samen met het uitpluizen van de metallicsoort minstens een uurtje of twintig kostte. De merkbaar perfectionistische vakidioot bereikte honderd procent resultaat binnen zijn eigen kritische normen. Daarmee bestaat nu weer een origineel recept voor Firmlandblaumetallic, hoewel dat waarschijnlijk nooit meer ergens ter wereld zal worden aangewend, afgezien van onverhoopte beschadigingen aan de 911 Carrera Targa 3.0 van Robert Keller. 

Nu het toch over spuiten gaat: PCC Autoschade werkt met moderne, watergedragen laksystemen. Verberne ontkracht de beeldvorming dat die niet sterk zouden zijn. “Water fungeert slechts als transport, het zegt niks over het achterblijvende bindmiddel. Trouwens, de vernis die je er overheen zet en die dus de toplaag vormt, bevat nog altijd de oude vertrouwde samenstelling met thinner erin.” Uitschuren en napolijsten zul je deze vakman niet zien doen. “Strak spuitwerk hoef je niet te corrigeren, bovendien geldt dat deze auto’s af-fabriek nooit een spiegelglad lakoppervlak hadden.” De 911 Carrera Targa 3.0 staat er in ieder geval pico bello bij en laten we vooral hopen dat dat tot in lengte van jaren zo blijft, want je wilt er niet aan denken dat zijn stralende blauwe huid rimpels oploopt of dat iemand het nog eens in zijn hoofd haalt om hem in een andere tint te laten overspuiten. Het hypnotiserend fraaie Firmlandblau metallic is uniek, al zou je voorzichtig mogen stellen dat één ding de magie doorbreekt: het feit dat kleurnummer 331-9-3 nu geen geheimen meer kent.