menu☰

Uit de oude doos

De geschiedenis van de 911 Targa

Tussen coupé en cabrio

Porsche introduceert in september 1965 de 911 Targa. Het moet een alternatief zijn voor de cabriolet. Porsche houdt namelijk rekening met een veranderende wetgeving in de Verenigde Staten – de grootste cabrioletmarkt in de jaren zestig – waarbij open auto’s dezelfde botsveiligheid moeten bieden als auto’s met een vast dak. 



Begin jaren zestig houdt de auto-industrie z’n adem in. Grootafnemer Amerika neemt de auto op de korrel; ‘veiligheid’ is een nieuw thema en de industrie moet daarop inspelen. Ralph Nader is bezig met z’n boek ‘Unsafe at any Speed’; het komt in 1965 uit. De eerste zin van het boek zet de toon die het gevoel van die jaren perfect samenvat: ‘Al meer dan een halve eeuw lang heeft de automobiel dood en verderf gezaaid, verwondingen toegebracht en miljoenen mensen in het verdriet gestort.’ Nader heeft de cijfers om z’n claim te staven. In 1965 komen in het Amerikaanse verkeer 47.089 personen om, wat betekent dat er per één miljoen afgelegde mijlen 5,3 doden vallen. Ter vergelijking: vijf jaar geleden lag dat aantal nog maar op 1,07 dodelijke slachtoffers.
De cabriolet lijkt in Amerika in de roaring sixties z’n langste tijd te hebben gehad. En dus broeden fabrikanten op nieuwe concepten om tegemoet te komen aan de strengere eisen vanuit de States. Ook Porsche gaat aan de slag. De 356 is dan nog gewoon leverbaar als cabriolet, maar de vraag daalt. Het aantal cabriolets van de 356 productie is in 1960 nog ruim 41%, in 1961 is dat nog maar 27% en in 1962 is het zelfs gekrompen tot 19,5%. De Vorstand van Porsche verwacht niet dat het aandeel snel weer zal stijgen en zet z’n kaarten vooral op de ontwikkeling van de dichte variant van de 901/911. Bovendien drukken de ontwikkelingskosten van de geheel nieuwe 911 zwaar op de financiën. Daar komen in de zelfde periode nog de kosten bij voor het opzetten van het geheel nieuwe ontwikkelingscentrum in Weissach (vanaf 1961) en de overname van de carrosseriefabriek van Reutter (in 1963).
 
Karmann

Toch denkt de designafdeling onder leiding van Butzi Porsche weldegelijk na over een open variant van de nieuwe 911. Porsche schakelt Karmann in Osnabrück in, bekend van de Kever Cabriolet en de Karmann Ghia’s en voor Porsche toeleverancier van 356 carrosserieën. Karmann krijgt in de herfst van 1962 opdracht om de levensvatbaarheid van de 911 cabrio te onderzoeken. De toeleverancier kijkt naar een echte cabriolet met een geheel verzonken stoffen dak, een uitvoering met een cabriodak dat ‘op’ de carrosserie ligt zoals bij de Kever cabrio, en een versie met een vaste of omklapbare rolbeugel waarbij zowel het dak als het achterste gedeelte afneembaar zijn. Tussen juni en december 1963 ontstaan bij Porsche ontwerpen van onder meer een coupé met een afneembaar stalen dak, een uitvoering met een vaste rolbeugel en een volledige cabrio. De uitvoering waarbij de achterruit blijft staan en alleen het dakdeel boven de bestuurder is te verwijderen is niet nieuw; vanaf 1961 gebruikt het Britse Triumph dit bijvoorbeeld al bij z’n TR4.
Met name Amerikaanse dealers spreken hun bezorgdheid uit over het feit dat er geen 901 Cabriolet lijkt te gaan komen. Zij hameren op het enorme verkoopbelang van een open versie van de 911. In de loop van 1964 werkt Porsche de variant van een auto met rolbeugel daarom verder uit en in juni 1964 is de eerste voorstelling van een ‘offener Wagen 901’ in 1:1, het werk van onder meer Werner Trenkler. Dit model - op basis van een 356 en gebouwd van hout en aluminium - wordt door de directieleden van Porsche bekeken en goedgekeurd. Harold Wagner, de verkoopchef van Porsche, pleit bij deze bijeenkomst nog eens voor een echte cabriolet zonder rolbeugel. Hij meldt dat er signalen zijn die duiden op een wederopstanding van de cabrioletmarkt in de USA. Cabrio-specialist Karmann krijgt opdracht een prototype van de 901 cabriolet te bouwen. Het rode exemplaar wordt in september 1964 bij Porsche afgeleverd.
 
Niet stijf genoeg

Maar helaas: de auto die Karmann levert - zonder kap en frame - is niet stijf genoeg. Na talrijke pogingen de carrosserie stijver te maken wordt een haast vergeten idee van Butzi Porsche uit 1963 uit de la getrokken waarbij een cabrio een vast gelaste rolbeugel heeft. Die uitvoering blijkt het enige technisch realistische compromis; het concept krijgt in 1965 de zegen van het management van Porsche. Karmann bouwt een tweede prototype dat in juni 1965 bij Porsche op de stoep staat. De twee prototypes van de Targa staan in september 1965 op de IAA in Frankfurt; het publiek is gematigd enthousiast. Het rode Karmann prototype krijgt voor de show een vastgeboute Targa beugel. ‘De allereerste cabrio met een vaste, veilige rolbeugel’ noemt Porsche z’n nieuweling. Met het nieuwe concept komt Porsche tegemoet aan nieuwe verhoogde veiligheidseisen voor open auto’s op de Amerikaanse markt. Hoewel het aantal koprollen verwaarloosbaar klein is, zit je in de Targa veilig in het geval dat wél gebeurt. Het definitieve ontwerp voor het Targa dak heeft Porsche nog niet gekozen. Zo staat een maand na de IAA een Targa op de Mondial de l'Automobile in Parijs met een soort roldak.
Een derde prototype – Versuchswagen 28 – ondergaat in november ’65 een crashtest op het testcircuit van Volkswagen in Wolfsburg en zakt als een baksteen voor z’n examen. De carrosserie is onvoldoende opgewassen tegen de test waarbij de Porsche van twee meter hoogte met de neus naar beneden naar beneden wordt gemieterd. Porsche moet de carrosserie extra versterken, onder meer bij het voorruitframe, de dorpels en bij de panelen achter de portieren. Dat extra werk zorgt ervoor dat Porsche de introductie van de 911 en 912 Targa die in het voorjaar van 1966 gepland staat moet uitstellen. De productie van de Targa gaat in januari 1967 eindelijk van start in Stuttgart-Zuffenhausen, naast de coupéversies van de 911, 911S en 912. Porsche heeft uiteindelijk gekozen voor een afneembaar Targa dak en een uitritsbare achterruit van kunststof.
Porsche zoekt naar modelnamen die raakvlakken hebben met racecircuits waarop het merk succesvol is. Tijdens brainstormsessies valt de naam ‘Targa Florio’, de straatrace op Sicilië waarin Porsche sinds het midden van de jaren vijftig grote autosportsuccessen heeft gevierd. Tijdens een vergadering oppert verkoopmanager Harald Wagner om de auto simpelweg ‘Targa’ te noemen. Aldus geschiedt. Een geluk voor de marketingafdeling: het woord ‘Targa’ betekent in het Italiaans ook nog ‘schild’. Dit gebruiken de marketeers slim om de Targa beugel als ‘veiligheidsschild’ te betitelen. 
In plaats van de opvouwbare kunststof achterruit zijn de Targa modellen vanaf de late zomer van 1967 ook leverbaar met een vaste, verwarmde achterruit van veiligheidsglas. De glazen ruit is vanaf modeljaar 1968 standaard en wordt tot 1993 vrijwel ongewijzigd gebruikt.

 
G-model Targa

De Targa is ook een vast onderdeel van de tweede generatie van de 911, de G-serie die Porsche in de late zomer van 1973 introduceert. De carrosserie van de 911 is aangepast en heeft nu harmonicabumpers om aan nieuwe veiligheidseisen van de VS te voldoen. De bumpers kunnen aanrijdingen tot een snelheid van 8 km/h opvangen zonder dat de carrosserie beschadigt. Porsche verandert niets aan het technische ontwerp van het Targa dak, maar past de looks van de Targa wel iets aan. De Targa beugel, die tot dat moment is gemaakt van duurzaam, geborsteld roestvrij staal, is nu ook verkrijgbaar in matzwart. Zelfs na de introductie van de 911 SC Cabriolet in januari 1983 - de eerste cabrio-versie van de 911 – blijft de Targa gewoon leverbaar, ook nadat de productie van het G-model in 1989 stopt.


964 Targa
Porsche introduceert in het najaar van 1988 de 964 Carrera 4, de derde generatie van de dan al iconische 911. Porsche houdt vast aan het klassieke ontwerp van de 911, maar ongeveer 85 procent van alle onderdelen - waaronder de vierwielaandrijving - is nieuw. Het jaar daarop komt de achterwiel aangedreven 911 Carrera 2 op de markt. De modellen zijn verkrijgbaar als Coupé, Cabriolet en Targa. De 911 Carrera 2 Targa en 911 Carrera 4 Targa hebben tot 1993 nog steeds de klassieke Targa beugel en het uitneembare dakdeel. Porsche bouwt in totaal 87.663 Targa’s van de eerste drie generaties van de 911.

 
993 Targa

De introductie van de vierde generatie van de 911, de 993, brengt in het najaar van 1993 een nieuw koetswerkdesign met zich mee dat onder leiding van ‘onze’ chefdesigner Harm Lagaaij is ontworpen. In plaats van de karakteristieke torpedo-voorschermen heeft de 993 nu voorschermen die platter en breder zijn, en ook de achterschermen zijn een stuk breder. De techniek van de motor en het chassis is verder verfijnd. In november 1995 volgt weer een Targa-versie. Porsche past bij de 993 Targa een nieuw concept toe waarbij de karakteristieke beugel is verdwenen. De nieuwe Targa heeft nu een dak van getint hittebeschermend glas dat zich vanaf de voorruit tot de achterruit uitstrekt. Het grote glazen schuifdak is met een druk op een knop te openen en schuift onder de achterruit naar binnen. Een ander kenmerk van deze Targa zijn de taps toelopende achterruiten. Het nieuwe Targa-concept van de 993 combineert voor het eerst open rijplezier met de looks van de 911 Coupé met zijn onmiskenbare daklijn.
 

996 Targa

Met de 996 Carrera presenteert Porsche in 1997 de vijfde generatie van de 911. Het model is volledig opnieuw ontworpen. Het is de eerste 911 met een watergekoelde zescilinder-boxermotor. Naast een coupé- en cabrioletversie levert Porsche vanaf december 2001 ook weer een Targa. Net als zijn voorganger heeft de 911 Targa een elektrisch bediend glazen dak, maar nu met een oppervlakte van ruim 1,5 vierkante meter. Nooit eerder is een 911 met zoveel glas geleverd. De nieuwe Targa is ook de eerste 911 met een achterruit die is te openen. Daardoor zijn koffers, tassen of andere bagage makkelijk in te laden. In de bagageruimte achter de achterzittinkjes kun je tot 230 liter bagage kwijt.

 
997 Targa 4/4S

Porsche introduceert in september 2006 de 997 Targa. De zesde generatie van de 911 Targa heeft de dakconstructie van zijn voorganger 996 met de handige glazen achterklep overgenomen. Het gebruik van speciaal glas maakt echter een gewichtsvermindering van 1,9 kilogram mogelijk en twee hoogglans gepolijste aluminium strips aan de zijkanten van de dakranden dienen als bijzondere blikvangers. Bovendien is de 997 Targa nu alleen nog verkrijgbaar in de twee vierwielaangedreven varianten - de 911 Targa 4 en 911 Targa 4S.


991 Targa
Porsche presenteert in september 2011 de zevende generatie van de 911. De 991 is in eerste instantie leverbaar als Coupé en Cabriolet, maar in januari 2014 volgt traditioneel weer een Targa. Porsche keert qua looks terug naar de oerversie van de 911 Targa, de Targa krijgt z’n beugel terug. Net als de legendarische originele Targa heeft het nieuwe model de karakteristieke brede beugel in plaats van de B-stijlen, een dakgedeelte over de voorstoelen dat is te openen en een glazen achterruit zonder C-stijl. In tegenstelling tot de ur-Elfer is het daksegment van de nieuwe Targa met een druk op de knop te openen en verdwijnt het middendeel op spectaculaire wijze achter de achterzittingen. Zo presenteert de nieuwe 991 Targa zich als een zeer innovatieve nieuwe editie van de klassieker uit 1965.



 
De chronologie 
van de 911 Targa

 
1963
Gaan we ook een cabriolet bouwen en vergroten we hiermee onze kansen in Amerika? Het is de vraag die Porsche zich in 1963 stelt. Porsche komt uiteindelijk met een model op de proppen waarbij een ijzersterke beugel de auto veiligheid geeft. De naam: Targa.
 
1964
Met name Amerikaanse dealers spreken hun bezorgdheid uit over het feit dat er geen 901 Cabriolet komt.
 
1965
De eerste 911 met een schuifdak wordt in juni uitgeleverd. Het is tot de introductie van de Targa een doekje voor het bloeden.
 
Porsche introduceert de 911 Targa met zijn karakteristieke beugel op de IAA in Frankfurt. Het is een idee van Butzi Porsche.
 
Porsche deponeert de naam ‘Targa’ bij een merkenbureau. De naam verwijst naar de beroemde stratenrace Targa Florio op Sicilië.
 
1966
De targabeugel van matglimmend edelstaal roept veel weerstand op. Pas in de jaren zeventig neemt Porsche zijn toevlucht tot een beugel die matzwart is gespoten.
 
Dezelfde designer Ploch die het 901-logo heeft ontworpen, ontwikkelt ook de elegante lettertjes ‘Targa’ die later op de beugel worden geschroefd.
 
De Nederlandse Verkeerspolitie neemt via Pon’s Automobielhandel de eerste Targa in gebruik, na jaren 356 Cabriolet te hebben gereden. Het is een 912, omdat de 911 volgens rijksinkopers te veel geld kost. De dienders halen de auto op in Stuttgart. Een snoepreisje.
 
Porsche stopt met de productie van de 356. De laatste tien auto’s die van de band lopen – witte 356 cabrio’s - gaan linea recta naar de Verkeerspolitie in Driebergen.
 
Porsche levert z’n 100.000ste auto: een 911 2.0 Targa aan de snelwegpolitie in het Duitse Baden-Württemberg.
 
1967
De Targa is tegen meerprijs leverbaar met een glazen achterruit in plaats van de plastic ruit die je kunt losritsen.
 
Een hard dak voor de Targa wordt vervangen door een opvouwbaar exemplaar dat je mee kunt nemen in de kofferruimte. Menig vinger komt vanaf dat moment tussen de scharnieren.
 
1970
Porsche bouwt elke dag 73 auto’s. Tweederde hiervan zijn coupé-modellen die dus populairder zijn dan de Targa.
 
1971
Matzwart verdrijft de alu- en chroomlook. Vooralsnog behoudt de Targabeugel nog wel de roestvrijstaal-look.
 
1973
 De uitritsbare plastic achterruit voor de Targa behoort tot het verleden.
 
De sportieve Carrera is ook leverbaar als Targa.
 
Chroom wordt vervangen door matzwarte onderdelen. De Carrera krijgt koplampringen die in de kleur van de auto zijn gespoten.
 
Dienders van de Verkeerspolitie halen de tweehonderdste Porsche Targa op in Stuttgart. De Nederlandse overheidsdienst groeit uit tot een van de beste klanten.
 
1974
De Targa is alleen nog met een matzwarte beugel leverbaar.
 
1977
De Targa krijgt standaard elektrische raampjes en een groengetinte achterruit met verwarming.
 
 
1979
Net als de Nederlandse Verkeerspolitie rijdt ook de Belgische politie met de 911. De ‘Zwaantjes’ hebben veertig Targa’s.
 
Porsche levert alleen nog maar matzwarte accenten. Aluminium is niet meer leverbaar.

1981
 Porsche start met de ontwikkeling van een open roadster op basis van een Targa.
 
Zestien jaar nadat de laatste 356 cabriolet van de band is gerold toont Porsche op de IAA een studie van een cabriolet op basis van een 911 SC. Het studiemodel heeft een turbomotor én vierwielaandrijving.
 
Het IAA-publiek vindt de cabrio-studie schitterend. De vierwielaandrijving is via spiegels op de vloer goed waarneembaar. De besmettelijk witte stoelen zijn voorzien van de handtekening van Ferry.
 
Techneut Helmuth Both ziet de cabriolet als zijn kindje. Hij pleit er bij de Vorstand voor het model te gaan bouwen. Het lijkt het naderend eind van de Targa te worden.
 
Rond de Kerst besluit Porsche om de cabrioletversie van de 911 daadwerkelijk in productie te nemen. De kap is handbediend, maar Ferry Porsche eist dat er ook een variant komt die elektrisch is te openen en te sluiten.
 
1982
De nieuwe 911 SC Cabrio staat op de Autosalon van Genève. Gewoon met het smalle carrosserietje en zonder vierwielaandrijving zoals op de conceptcar. Porsche verkoopt al op de beurs de complete batch voor dat jaar.
 
De dakconstructie is niet echt licht, maar wel gedegen. De top van 245 km/h is gewoon te bereiken. De helft van het dak bestaat uit staalprofielen. De kunststof achterruit is los te ritsen.
 
Porsche verwacht dat Targa-rijders massaal op de Cabrio zullen overstappen. Het blijkt een misvatting. Ze blijken trouw aan het Targa-concept.
 
1984
De Werkt Turbo Look is nu ook leverbaar als Cabrio en Targa.
 
1985
Kolonel Vogel van de Verkeerspolitie in Driebergen bestelt zestig nieuwe Targa’s. Ze worden geleverd door dealer Wittebrug.
 
1987
Porsche introduceert de Turbo ook als Cabriolet en Targa. Ze zijn tegenwoordig zeer gezocht door verzamelaars.
 
1989
De 964 is leverbaar als Targa. Het is tot aan de 991 Targa de laatste serie met de karakteristieke targabeugel en het uitneembare dakdeel.
 
En weer bestelt de Nederlandse Verkeerspolitie een serie 911 Targa’s. Het zijn 25 exemplaren die opnieuw door Wittebrug worden geleverd.
 
1993
De allerlaatste luchtgekoelde Targa met de karakteristieke targabeugel loopt van de band. De Targa-versie van de 964 is daarmee zeer exclusief: Porsche heeft maar 3.534 exemplaren van de Carrera 4 Targa en 1.329 van de Carrera 2 Targa gebouwd.
 
1994
Na 23 jaar samenwerking en 507 surveillance-auto’s komt een eind aan het Verkeerspolitie-account.
 
De AVD neemt nog een aantal exemplaren van de 964 Cabrio af, maar daarna is het definitief schluss. Het valt politiek niet meer te verkopen dat de politie in ogenschijnlijk dure auto’s rijdt. De nieuwe Mercedes-Benz 190 E blijkt onder de streep overigens duurder dan de 911.
 
De 993 Targa staat op de IAA. De beugel heeft plaats gemaakt voor een glazen dak dat is open te schuiven. De ouwe trouwe Targa-fans zijn teleurgesteld over het concept.
 
De nieuwe Targa is niet meer dan een coupé met een mega groot schuifdak van glas, wordt gemopperd.
 
Pas nu is het doel van de Panamericana uit 1989 duidelijk. Veel elementen van die conceptcar zijn in de Targa verwerkt, legt Harm Lagaaij uit.
 
Porsche besteedt de vervaardiging van het glazen Targa-dak uit aan schuifdakspecialist Webasto in het Duitse Stockdorf. De daken worden just-in-time met een truck bezorgd in Stuttgart.
 
De dakcomponent van de Targa wordt op een versterkte carrosserie van de Cabriolet gebouwd.
 
De Targa is alleen als Carrera verkrijgbaar.
 
De 17 inch velgen die speciaal voor de Targa zijn ontwikkeld worden door vriend en vijand bekritiseerd. De meeste kopers duiken onmiddellijk in de velgen-brochure.
 
Omdat de zon soms ook wat teveel kan zijn, is de Targa standaard voorzien van een zonnescherm.
 
1996
Tot grote verbazing van Porsche AG verkoopt het merk in het eerste jaar van zijn bouw meer Targa’s dan Coupé’s.
 
1997
De luchtgekoelde 993 Turbo, Carrera 4S Coupé en Cabriolet en de 993 Targa blijven in het programma en lopen naast de nieuwe watergekoelde 996 in Zuffenhausen van de band.
 
2001
De 996 Targa komt op de markt voor het modeljaar 2002. Net als bij de 993 Targa is hij voorzien van een driedelig glazen dak waarvan het middendeel open kan schuiven.
 
Het Targa-gamma blijft beperkt tot achterwielaangedreven modellen.
 
De 996 Targa is de eerste Porsche 911 met een achterruit die open is te klappen. Eindelijk wordt het dertig jaar oude idee van Butzi Porsche gehonoreerd.
 
2005
Porsche introduceert tijdens de feestdagen in december de nieuwe 997 Targa. De dakconstructie komt overeen met die van de 996 Targa.
 
De 997 Targa is alleen leverbaar met vierwielaandrijving, inclusief de bredere kont.
 
2008
Nog steeds is de Targa alleen als vierwielaangedreven versie verkrijgbaar.
 
2011
Spionagefoto’s duiken op van een Targa-versie van de 991. Er wordt gefluisterd dat de karakteristieke beugel weer terugkeert.
 
2014
Porsche presenteert op de Autoshow van Detroit 2014 de nieuwe Targa op basis van de zevende generatie van de 911. De karakteristieke targabeugel is weer terug. Het grote glazen schuifdak dat we vanaf de 993 kennen gaat bij de generatie 991 overboord.
 
In tegenstelling tot de ur-Elfer is het dakdeel van de nieuwe Targa met een druk op de knop te openen en verdwijnt het middendeel op spectaculaire wijze in achttien seconden achter de achterzittinkjes.
 
 
Pas op voor je vingers
 
Het Targa dak is volgens Porsche met twee handgrepen te verwijderen, gemakkelijk in te klappen en in de kofferbak of achter de stoelen op te bergen. In de praktijk blijkt dit iets anders te liggen. Het Duitse magazine Auto Motor und Sport voert in de eerste test van de Targa in mei 1967 een vrouw op die een pompbediende nodig heeft om het dak er weer op te krijgen als het gaat regenen. Het autoblad komt tot de conclusie ‘Ein Mann allein kann das Dach nur mit viel Muskelkraft regieren’. Nog een nadeel: bij het inklappen loop je een groot risico je vingers tussen de scharnieren te krijgen.
Het staat het succes van de 911 Targa echter niet in de weg. In het eerste bouwjaar is het Targa aandeel in de verkoop van de 911 zo’n 20% en in het daarop volgende jaar is dat al gestegen naar 34%. Vanaf modeljaar 1969 wordt de achterruit vervangen door een vast glazen achterruit met verwarming, hoewel de uitritsbare variant gedurende twee jaar nog te verkrijgen is. De vaste glazen achterruit verbetert bovendien de torsiestijfheid. In de loop van de jaren is er weinig aan het Targa concept veranderd. De grootste verandering is de komst van ontluchtingssleuven in de beugel vanaf modeljaar 1968.